Włoszakowice,12.08.2024 r.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)
  2. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz.1606)
  3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
  4. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1781)
  5. Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120, poz. 526)
  6. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012, poz. 1169)

Spis treści

Rozdział 1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

Informacje ogólne

Wprowadzenie

Słowniczek pojęć. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

Rozdział 2………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

Standardy ochrony małoletnich

Standard I

Standard II

Standard III

Standard IV

Standard V

Standard VI

Standard VII

Standard VIII

Rozdział 3

Zasady bezpiecznych relacji małoletnich i personelu. ………………………………………………………………………………….10

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności działania niedozwolone…………. 15

Zasady ochrony wizerunku małoletniego……………………………………………………………………………………………………….. 18

Rozdział 4

Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

Zgłaszanie stosowania przemocy domowej przez małoletniego……………………………………………………………………… 21

Rozdział 5

Procedury końcowe……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 22

Rozdział 1

Informacje ogólne

Wprowadzenie

Rewizja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zawarta w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1606, ustaliła zasady efektywnej obrony dzieci przed wszelkimi rodzajami przemocy. Zmiany te podkreślają konieczność stworzenia jednolitych i klarownych norm działania w przypadkach podejrzenia bądź faktycznego występowania krzywdzenia dzieci. Zdefiniowanie „Standardów ochrony dzieci” stanowi kluczowy element systemowego podejścia do ich ochrony przed krzywdzeniem, oferując mechanizm ochrony ich praw. Te standardy powinny być postrzegane jako narzędzia wspierające i ułatwiające bardziej skuteczną ochronę dzieci przed szkodliwymi działaniami.

W procesie tworzenia „Standardów ochrony dzieci” przyjęto określone założenia:

  1. Osoby potencjalnie zagrażające bezpieczeństwu dzieci nie znajdują zatrudnienia w Stowarzyszeniu, ani nie dopuszcza się ich do współpracy,
  2. Wszyscy pracownicy mają umiejętności rozpoznawania objawów krzywdzenia dziecka i interweniują, gdy pojawia się podejrzenie, że dziecko padło ofiarą przemocy,
  3. Działania podejmowane w obronie nie mogą łamać praw dziecka, praw człowieka ani zasad ochrony danych osobowych,
  4. Dzieci są świadome, jak unikać niebezpieczeństw w interakcjach z dorosłymi i rówieśnikami,
  5. Dzieci wiedzą, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach i robią to, wiedząc o efektywności podejmowanych środków,

Dodatkowo ustalono, że:

  • Procedury postępowania w przypadku krzywdzenia lub podejrzenia o krzywdzenie dzieci są zorganizowane tak, aby zapewnić im efektywną ochronę,
  • Wszystkie działania w ramach ochrony dzieci przed krzywdzeniem są rejestrowane, monitorowane oraz regularnie weryfikowane przy współpracy z zainteresowanymi stronami.

Biorąc pod uwagę te założenia, dokument niniejszy definiuje standardy ochrony dzieci jako zbiór zasad i procedur, które mają na celu zapewnienie ich bezpieczeństwa w obliczu zagrożeń. Głównym zadaniem tych standardów jest ochrona dzieci przed różnorodnymi formami przemocy oraz tworzenie dla nich bezpiecznego i przyjaznego otoczenia.

Słowniczek pojęć

Ilekroć w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich” jest mowa o:

  1. Stowarzyszenie/klub – należy przez to rozumieć Uczniowski Klub Sportowy przy Zespole Szkół Ogólnokształcących we Włoszakowicach – w skrócie UKS ZSO Włoszakowice;
  2. małoletnim (dziecku, uczniu, wychowanku) – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 roku życia;
  3. pracowniku/personelu – należy przez ro rozumieć każdego pracownika stowarzyszenia, bez względu na formę zatrudnienia, w tym: praktykantów, asystentów lub inne osoby, które z racji pełnionej funkcji lub zadań mają (nawet potencjalny) kontakt z małoletnimi;
  4. Prezesie/Sekretarzu – należy przez to rozumieć Prezesa/Sekretarza Klubu;
  5. rodzicu – należy przez to rozumieć przedstawiciela ustawowego małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka;
  6. opiekunie prawnym małoletniego – należy przez to rozumieć osobę, która ma za zadanie zastąpić dziecku rodziców, a także wypełnić wszystkie ciążące na nich obowiązki. Jest przedstawicielem ustawowym małoletniego, dlatego może dokonywać czynności prawnych w imieniu dziecka i ma za zadanie chronić jego interesy prawne, osobiste oraz finansowe;
  7. „osobie najbliższej małoletniemu” – należy przez to rozumieć osobę wstępną: matkę, ojca, babcię, dziadka; rodzeństwo: siostrę, brata, w tym rodzeństwo przyrodnie, a także inne osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie, a w przypadku jej braku – osobę pełnoletnią wskazaną przez małoletniego;
  8. przemocy fizycznej – należy przez to rozumieć każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała małoletniego, np. bicie, popychanie, szarpanie, itp.;
  9. przemocy seksualnej – należy przez to rozumieć zaangażowanie małoletniego w aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszającą prawo i obyczaje danego społeczeństwa;
  10. przemocy psychicznej – należy przez to rozumieć powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub skrajnie drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic niewarte, złe, niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja potrzeby innych;
  11. zaniechaniu – należy przez to rozumieć chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych przez osoby zobowiązane do opieki, troski i ochrony zdrowia i/lub nierespektowanie podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju;
  12. przemocy domowej – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą;
  13. osobie stosującej przemoc domową – należy przez to rozumieć pełnoletniego, który dopuszcza się przemocy domowej;
  14. świadku przemocy domowej – należy przez to rozumieć osobę, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.

Rozdział 2

Standardy ochrony małoletnich

Standard I

„Standardy ochrony małoletnich” są znane przez pracowników stowarzyszenia, małoletnich, ich rodziców oraz opiekunów prawnych. Ten dokument jest szeroko dostępny i promowany.

Standard ten oznacza, że:

– Został stworzony dokument „Standardy ochrony małoletnich”, zgodnie z przepisami ustawy z 28 lipca 2023 r. zmieniającej Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz inne ustawy (Dz.U. poz. 1606).

– Pracownicy, rodzice/opiekunowie prawni dzieci oraz sami małoletni zostali z nim zapoznani.

– Dokument zaczął być stosowany w Stowarzyszeniu.

– Pracownicy są regularnie informowani o treści dokumentu.

-Ważne dla małoletnich informacje z dokumentu są promowane podczas grupowych zajęć/warsztatów prowadzonych przez stowarzyszenie.

– Publikacja dokumentu odpowiada wymogom ustawy o zapewnieniu dostępności dla osób z potrzebami specjalnymi.

Standard II

Personel współtworzy i gwarantuje bezpieczne i przyjazne środowisko w stowarzyszeniu. Oznacza to, iż:

  1. W Stowarzyszeniu zatrudnia się personel po wcześniejszej weryfikacji w Krajowym Rejestrze Karnym, Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o ile pozwalają na to możliwości prawne lub techniczne. Obowiązkowo stosuje się oświadczenie o niekaralności.

W przypadku zatrudnienia obcokrajowców personel, w miarę swoich uprawnień weryfikuje osobę w rejestrach karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych poprzez oświadczenia o niekaralności.

  • Prezes Klubu w porozumieniu z Sekretarzem  określa organizację, stosowanie i dokumentowanie działań podejmowanych w ramach procedur określonych w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich”.
  • Pracownicy są świadomi swoich praw oraz odpowiedzialności prawnej ciążącej na nich za nieprzestrzeganie standardów ochrony małoletnich.

Standard III

Zarząd Klubu na miarę swoich możliwości dostarcza rodzicom i opiekunom prawnym podopiecznych informacje dotyczące wychowania bez przemocy i ochrony dzieci przed krzywdzeniem oraz eksploatacją.

Standard IV

Klub gwarantuje równość w traktowaniu małoletnich i respektowanie ich praw. Kryteria stosowania standardu obejmują:

  1. Prowadzenie edukacji dotyczącej praw dziecka i praw człowieka oraz środków ochrony przed przemocą i eksploatacją.
  2. Dzieci i młodzież mają możliwość poznania, gdzie mogą zwrócić się o wsparcie i poradę w sytuacji doświadczenia krzywdzenia czy wykorzystania.
  3. Dostępność materiałów dydaktycznych na temat praw dziecka, sposobów ochrony przed przemocą i eksploatacją seksualną, a także zasad bezpiecznego korzystania z Internetu (takich jak broszury, ulotki, książki) na miarę możliwości Klubu.
  4. Informacje o możliwościach uzyskania wsparcia w trudnych sytuacjach, w tym numery telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży, są wyraźnie eksponowane.

Standard V

Organizacja postępowania na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich zapewnia skuteczną ochronę. Kryteria stosowania standardu obejmują:

  1. Określono procedury interwencji personelu w sytuacjach krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego.
  2. Postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego nie może naruszać jego godności, wolności, prawa do prywatności oraz nie może powodować szkody na jego zdrowiu psychicznym lub fizycznym.
  3. W Stowarzyszeniu ustalone są zasady wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy.
  4. Podmioty postępowania uprawnione do przetwarzania danych osobowych uczestników postępowania w sprawach krzywdzenia małoletnich przestrzegają wynikających z prawa zasad ochrony danych osobowych.

Standard VI

W Klubie wzmacniane jest poczucie bezpieczeństwa małoletnich w obszarze relacji społecznych oraz ochrony przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami. Zastosowanie standardu polega na tym, że:

  1. W Klubie funkcjonują zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem.
  2. W Klubie określono wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone.
  3. Pracownicy  realizują plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy, a w szczególności informują o całej sytuacji przełożonych i zawiadamiają odpowiednie instytucje po konsultacji z przełożonymi lub innymi osobami, z którymi trzeba skonsultować konieczność podjęcia dalszych działań.

Standard VII

Działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są w miarę potrzeby dokumentowane.

Zasady dokumentowania zdarzeń określa Prezes w porozumieniu z Sekretarzem Klubu. Dokumentem może być opis sytuacji zawierający informacje na temat zjawiska przemocy wobec małoletnich, które zaistniało w Klubie.

Standard VIII

Klub monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami i procedurami ochrony małoletnich. Oznacza to, że w Stowarzyszeniu:

  1. Przyjęte zasady i realizowane procedury ochrony małoletnich są weryfikowane – przynajmniej raz na dwa lata.
  2. W ramach kontroli zasad i praktyk ochrony małoletnich Klub pozyskuje opinie małoletnich oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych.
  3. Zasady monitoringu oraz termin, zakres i sposób kontroli określa Prezes Klubu w porozumieniu z Sekretarzem Klubu.

Rozdział 3

Zasady bezpiecznych relacji małoletnich i personelu

Zasady ogólne

Pracownicy dbają o bezpieczeństwo małoletnich, monitorują ich sytuacje i dobrostan.

Pracownicy wspierają małoletnich w pokonywaniu trudności. Pomoc uwzględnia: umiejętności rozwojowe dzieci i młodzieży, możliwości wynikające z niepełnosprawności oraz specjalnych potrzeb edukacyjnych.

Pracownicy podejmują działania wychowawcze mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych, promowanie zasad „dobrego wychowania”.

Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, praktykantów i wolontariuszy.

Zasady komunikacji z małoletnim

Komunikacja budująca dobre relacje

Personel:

  1. W komunikacji z małoletnimi zachowuje spokój, cierpliwość i szacunek. Okazuje też zrozumienie dla ich trudności i problemów.
  2. Reaguje według zasad konstruktywnej komunikacji i krytyki na każde obraźliwe, niewłaściwe, dyskryminacyjne zachowanie lub słowa małoletnich oraz na wszelkie formy zastraszania i nietolerancji wśród nich.
  3. Daje prawo do odczuwania i mówienia o swoich emocjach, do wyrażania własnego zdania oraz prawo do bycia wysłuchanym.
  4. Komunikacja prowadzona jest w sposób konstruktywny, budujący relacje, a nie hierarchię zależności oraz nieufność i wrogość.
  5. Nie zawstydza, nie upokarza, nie lekceważy i nie obraża.
  6. Unika wypowiedzi nakazujących, komenderujących, nadmiernie moralizujących, krytykanckich. Nie wytyka błędów w sposób, który rani.
  7. Nie grozi, nie wyraża dezaprobaty wobec zachowania małoletniego w sposób uwłaczający jego godności i poczuciu własnej wartości.
  8. Nie reaguje złośliwościami, sarkazmem na zachowanie małoletniego, nie dowcipkuje i nie żartuje z małoletniego, w sposób, który obniża jego poczucie własnej wartości.
  9. Słucha uważnie, udziela odpowiedzi adekwatnych do wieku małoletniego i danej sytuacji. W relacjach z małoletnim stosuje zasady pozytywnej komunikacji: aktywne słuchanie i komunikat JA.
  10. Stosuje zasady konstruktywnej krytyki wobec, np. niewłaściwego zachowania małoletniego.
  11. Nie podnosi głosu w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa małoletniego lub innych osób.
  12. Mówi wyraźnie, stara się utrzymać spokojny ton głosu. Utrzymuje kontakt wzrokowy. W czasie rozmowy znajduje się blisko drugiej osoby, ale nie narusza jej przestrzeni osobistej.

Komunikacja służąca rozwiązywaniu konfliktów i utrzymywaniu świadomej dyscypliny

Personel:

  1. W rozwiązywaniu konfliktów stosuje następujące zasady konstruktywnej komunikacji:
    1. nie ocenia, nie uogólnia, nie interpretuje, nie daje „dobrych rad”, nie moralizuje,
    1. wysłuchuje, stosuje komunikaty „JA”, upewnia się, czy dobrze rozumie swojego rozmówcę
    1. oddziela problem od osoby, wyraża brak akceptacji dla zachowania a nie człowieka,
    1. skupia swoją uwagę na rozmówcy, koncentruje się na tym co mówi,
    1. okazuje rozmówcy szacunek,
    1. mówi wprost – otwarcie udziela konkretnych informacji zwrotnych.
  2. W komunikacji z małoletnim podczas rozwiązywaniu konfliktów wystrzega się:
    1. tzw. stoperów komunikacyjnych,
    1. błędu nadmiernej generalizacji,
    1. niewłaściwego zrozumienia intencji rozmówcy,
    1. niespójności komunikatu werbalnego z niewerbalnym.
  3. W procesie rozwiązywania konfliktu dba o komunikację dającą małoletniemu poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego i psychospołecznego, chroniącą go od poczucia, że rozwiązanie konfliktu jest dla niego krzywdzące i rodzi poczucie niesprawiedliwości, zlekceważenia czy odrzucenia.
  4. Umiejętnie, w sposób konstruktywny uczestniczy w rozwiązywaniu konfliktów, stosując w zależności od potrzeb różne metody ich rozwiązywania, np. negocjacje, mediacje, arbitraż, facylitację.
  5. Szybko reaguje na problemy związane z dyscypliną:
    1. rozwiązuje pojawiające się problemy z dyscypliną bezpośrednio po naruszeniu zasad przez małoletniego,
    1. zwraca uwagę tym, którzy łamią ustalony porządek,
    1. wykazuje empatię wobec małoletnich,
    1. ustala (przypomina) obowiązujące zasady – wyraźnie określa oczekiwane zachowania.
  6. Metody dyscyplinowania dobiera adekwatnie do wieku i poziomu rozwoju. Metody te nie mogą naruszać godności i nietykalności osobistej.
  7. Upominając słownie, perswazyjnie, stara się opanować własne negatywne emocje.
  8. Jeśli zajdzie taka potrzeba przekazuje małoletniemu utrzymany w spokojnym tonie komunikat jasny, konkretny/rzeczowy, wolny od stygmatyzowania, nakierowany na ocenę zachowania małoletniego, a nie jego osoby.

Zakaz stosowania przemocy wobec małoletniego w jakiejkolwiek formie, w tym nawiązywania relacji o charakterze seksualnym

  1. Kontakty personelu z małoletnim nie łamią obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad. Wszyscy małoletni są sprawiedliwie traktowani. Pracownicy nie dzielą ich i nie dyskryminują.
  2. Personel nie wykorzystuje wobec małoletnich relacji władzy lub przewagi fizycznej.
  3. Personel nie stosuje żadnej formy przemocy fizycznej wobec małoletnich.
  4. Personel nie stosuje żadnej formy przemocy psychicznej wobec małoletnich.
  5. Personel nie stosuje naruszających godność małoletniego wypowiedzi o podtekście seksualnym, nie nawiązuje w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej.
  6. Personel nie narusza nietykalności osobistej małoletnich. Nie zachowuje się wobec nich w sposób niestosowny.
  7. Nie zmusza małoletnich do odbycia jakiekolwiek aktywności o charakterze seksualnym.
  8. Nie prowokuje nieodpowiednich kontaktów z małoletnim.
  9. Upewnia/informuje, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć bezpośrednio lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji lub pomocy.
  10. Zawsze jest przygotowany na wyjaśnienie swoich działań/zachowania.
  11. Personel zachowuje szczególną ostrożność wobec małoletnich, którzy doświadczyli nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Jeżeli małoletni dążyłyby do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi, personel reaguje z wyczuciem, jednak stanowczo, a także pomaga małoletniemu zrozumieć znaczenie osobistych granic.
  12. Personel równoważy potrzebę nadzoru z prawem małoletniego do prywatności.
  13. Przy każdej rozmowie o charakterze indywidualnym, na życzenie małoletniego zapewnia obecność innej osoby dorosłej.
  14. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec małoletniego uczestniczy rodzic/opiekun prawny, przez co personel unika innego niż niezbędny kontaktu fizycznego.

Zasady nawiązywania kontaktu z małoletnimi w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych oraz w celach diagnostycznych i pomocowych

  1. Kontaktując się z małoletnim personel traktuje go podmiotowo.
  2. Kontakt nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
  3. Co do zasady kontakt powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów mieszczących się w zakresie obowiązków personelu.
  4. Personel nie zaprasza małoletnich do swojego miejsca zamieszkania, nie spotyka się z nimi prywatnie poza godzinami pracy.
  5. Personel nie nawiązuje kontaktów poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w mediach społecznościowych, o ile nie wynika z przyjętej formy kontaktu w celu realizacji swoich zadań, np.: zajęć sportowych. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z małoletnimi poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy), a rodzice/ opiekunowie prawni dzieci muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.
  6. Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli małoletni i jego rodzice/ opiekunowie są osobami bliskimi dla personelu) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych małoletnich, ich rodziców/ opiekunów.

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności działania niedozwolone

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi

  1. Małoletni mają prawo do życia i przebywania w bezpiecznym środowisku. Pracownicy chronią ich i zapewniają im bezpieczeństwo.
  2. Małoletni mają obowiązek przestrzegania ogólnie obowiązujących zasad i norm zachowania.
  3. Małoletni uznają prawo innych małoletnich do odmienności i zachowania tożsamości ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych – nikogo nie dyskryminują ze względu na jakąkolwiek jego odmienność.
  4. Zachowanie i postępowanie małoletnich wobec innych osób nie narusza ich poczucia godności i wartości osobistej. Małoletni są zobowiązani do respektowania praw i wolności osobistych innych, ich prawa do własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości.
  5. Kontakty między małoletnimi cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który nikogo nie obraża i nie krzywdzi.
  6. Małoletni budują wzajemne relacje poprzez niwelowanie konkurencyjności między sobą w różnych obszarach życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują i szanują siebie nawzajem.
  7. Małoletni okazują zrozumienie dla trudności i problemów innych, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
  8. W kontaktach między sobą małoletni nie powinni zachowywać się prowokacyjnie i konkurencyjnie. Nie powinni również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać wrogości ze strony innych.
  9. Małoletni mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
  10. Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród małoletnich nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona. Małoletni nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu słownej, fizycznej i psychicznej agresji oraz przemocy wobec innych.
  11. Małoletni mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności i wulgarności oraz informowania pracowników o zaistniałych zagrożeniach.
  12. Jeśli małoletni jest świadkiem stosowania jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią.
  13. Małoletni uczestniczący w spotkaniach podczas zajęć znają obowiązujące procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub bezpieczeństwu innych, gdzie i do kogo dorosłego mogą się zwrócić o pomoc.
  14. Jeśli małoletni stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać pomoc, zgodnie z obowiązującymi procedurami.

Niedozwolone zachowania małoletnich

  1. Stosowanie agresji i przemocy wobec małoletnich i innych osób:
    1. agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:
  2. bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie
  3. wymuszenia;
  4. napastowanie seksualne;
  5. nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;
  6. fizyczne zaczepki;
  7. zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;
  8. rzucanie w kogoś przedmiotami;
    1. agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:
  9. obelgi, wyzwiska;
  10. wyśmiewanie, drwienie, szydzenie;
  11. bezpośrednie obrażanie;
  12. plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie; groźby;
  13. obraźliwe SMSy i MMSy;
  14. wiadomości na forach internetowych lub tzw. Pokojach do czatowania;
  15. telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające;
    1. agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:
  16. poniżanie;
  17. wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;
  18. wulgarne gesty;
  19. niszczenie/zabieranie rzeczy innej osoby;
  20. straszenie;
  21. szantażowanie;
  22. Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji, np. rzucanie przedmiotami, przynoszenie ostrych narzędzi,  innych  niebezpiecznych  przedmiotów i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek), używanie ognia na terenie obiektów sportowych.
  23. Nieuzasadnione, bez zgody prowadzącego opuszczanie miejsca, gdzie odbywają się zajęcia. Wyjście bez zezwolenia poza teren obiektu sportowego.
  24. Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa na obiekcie służącym do zajęć. Celowe zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu.
  25. Uleganie nałogom, np. palenie papierosów, picie alkoholu.
  26. Rozprowadzanie i stosowanie narkotyków/ środków odurzających.
  27. Niestosowne odzywanie się do innych osób, używanie wulgaryzmów.
  28. Przywłaszczenie własności lub celowe niszczenie, nieszanowanie własności innych osób oraz własności innych instytucji. Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy.
  29. Rozwiązywanie w sposób siłowy konfliktów. Udział w bójce.
  30. Szykanowanie innych osób z  powodu odmienności   przekonań, religii, światopoglądu, płci, poczucia tożsamości, pochodzenia, statusu ekonomicznego i społecznego, niepełnosprawności, wyglądu.
  31. Znęcanie się (współudział w znęcaniu się, zorganizowana przemoc, zastraszanie).
  32. Aroganckie/niegrzeczne zachowanie, wulgaryzmy. Kłamanie, oszukiwanie.
  33. Fotografowanie, nagrywanie dźwięku lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych osób bez ich zgody.
  34. Stosowanie wobec innych osób różnych form cyberprzemocy.

Zasady ochrony wizerunku małoletniego

  1. Stowarzyszenie uznając prawo małoletniego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku.
  2. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) – jako tzw. dana szczególnej kategorii.
  3. Upublicznianie wizerunku małoletniego do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem.
  4. Osoba małoletnia powyżej 16 roku życia ma prawo do wyrażenia zgody samodzielnie.
  5. Zgody, o których mowa w pkt 3 i 4 są wyrażane w formie pisemnej. Zgody j/w. są jednocześnie zgodami na rozpowszechnianie wizerunku małoletniego wskazaną w art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
  6. Rodzice małoletniego/opiekunowie lub małoletni powyżej 16 roku życia wyrażając zgodę na upublicznienie wizerunku, określają precyzyjnie miejsca i kanały upubliczniania wizerunku, kontekst w jakim wizerunek będzie wykorzystany, a także okres upublicznienia.
  7. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodziców/opiekunów lub małoletniego powyżej 16 roku życia na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
  8. Pracownikowi nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku małoletniego na terenie obiektu, gdzie prowadzone są zajęcia bez pisemnej zgody jego opiekuna. W szczególności nie wolno utrwalać wizerunku małoletniego w takich pomieszczeniach jak szatnia czy pomieszczenia służące do dbania o higienę osobistą.
  9. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna małoletniego – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
  10. W przypadku utrwalania wizerunku małoletniego na zajęciach „otwartych”, „pokazowych” wymagana jest zgoda, jak w pkt 3 i 4.

Rozdział 4

Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego

Definicja przemocy domowej

Pod pojęciem „przemoc domowa” – należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

  1. narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
  2. naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
  3. powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
  4. ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
  5. istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

Rodzaje przemocy domowej i ich charakterystyka

  1. przemoc fizyczna – to każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała dziecka. Często powoduje różnego rodzaju urazy.
  2. przemoc psychiczna („maltretowanie psychiczne”) – to powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub skrajnie drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic nie warte, złe, niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja potrzeby innych. Krzywdzenie psychiczne dziecka to kategoria, w której najczęściej nie ma widocznych dowodów winy sprawcy. Występują natomiast u dziecka objawy jako konsekwencja tego rodzaju przemocy.
  3. przemoc seksualna – według Światowej Organizacji Zdrowia przemoc seksualna to zaangażowanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszająca prawo i obyczaje danego społeczeństwa. Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia wtedy, gdy występuje ono pomiędzy dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem i innym dzieckiem, w sytuacji zależności, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w stosunku opieki, zależności, władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby. Aktywność taka może obejmować:
    1. Nakłanianie lub zmuszanie dziecka do udziału w jakichkolwiek prawnie zabronionych czynnościach seksualnych.
    1. Wykorzystywanie dziecka do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych.
    1. Wykorzystywanie dziecka do produkcji przedstawień i materiałów pornograficznych.
  4. zaniedbywanie – to jedna z form krzywdzenia dziecka polegająca na incydentalnym bądź chronicznym niezaspokajaniu jego potrzeb oraz nierespektowaniu podstawowych praw, powodująca zaburzenia jego zdrowia, a także generująca trudności rozwojowe.
    Ta forma przemocy wskazuje na potrzebę szerszej diagnozy systemu rodzinnego pod kątem wydolności wychowawczej rodziców.

Rozpoznawanie przemocy wobec małoletniego odbywa się poprzez:

  • ujawnienie przez pokrzywdzonego przemocy domowej,
  • informacje od osoby będącej bezpośrednim świadkiem przemocy,
  • analizę objawów krzywdzenia występujących u pokrzywdzonego,
  • ocenę stopnia ryzyka wystąpienia przemocy w danej rodzinie.

Ujawnienie przez małoletniego przemocy w rodzinie ma miejsce wtedy, kiedy poinformuje pracownika  o tym, że doznaje jednej lub kilku jednocześnie form przemocy ze strony swoich najbliższych. Ujawnienie jest dla małoletniego bardzo trudnym momentem, świadczy o dużym doznawanym bólu i determinacji.

Fakt ujawnienia nie podlega ocenie uwiarygadniającej ze strony pracownika, wymaga zareagowania!

Informacje o krzywdzeniu małoletniego mogą pochodzić od bezpośrednich świadków przemocy, np. od rodzica niekrzywdzącego, rodzeństwa, kolegi, koleżanki, sąsiada, osoby z dalszej rodziny, przypadkowego świadka przemocy.

W każdym przypadku informacje o przemocy wobec małoletniego wskazywane jako fakty, a nie domniemania, należy potraktować z pełną odpowiedzialnością i zareagować zgodnie z obowiązującymi zasadami wskazanymi w niniejszej procedurze. Podobnie jak w przypadku ujawnienia przemocy przez małoletniego, pracownik nie dokonuje oceny wiarygodności podawanych informacji. Zobowiązany jest do zareagowania na taki sygnał.

Fakt ujawnienia przemocy przez osoby inne niż małoletni nie podlega ocenie uwiarygadniającej ze strony pracownika, wymaga zareagowania!

Zgłaszanie stosowania przemocy domowej przez małoletniego

  1. Każdy małoletni będący pod opieką stowarzyszenia może zgłosić ustnie lub pisemnie, dowolnej osobie, do której ma zaufanie, będącej pracownikiem stowarzyszenia, fakt stosowania wobec niego przemocy domowej.
  2. Zgłoszenie doznawanej krzywdy przez małoletniego może nastąpić w bezpośredniej rozmowie, SMS-em, drogą elektroniczną, telefoniczną lub inną dostępną, w każdym czasie.
  3. W przypadku dziecka obcojęzycznego lub mającego trudności w mowie i piśmie, osoba, do której zgłosił się małoletni zapewnia pomoc w nawiązaniu komunikacji poprzez skorzystanie z pomocy osoby władającej językiem obcym lub zapewnia komunikację w innych formach, np. poprzez wykorzystanie alternatywnych i wspomagających metod komunikacji.
  4. Osoba, która powzięła informację od krzywdzonego podejmuje w pierwszej kolejności działania mające na celu zatrzymanie krzywdzenia.
  5. W przypadku zagrożenia życia małoletniego, po przekazaniu informacji dyrektorowi, zawiadamia w trybie pilnym odpowiednie służby porządkowe – Policję i pogotowie ratunkowe, o zagrożeniu życia małoletniego.
  6. W przypadkach niewymagających podejmowania nagłych interwencji, osoba, która powzięła informację zgłasza ten fakt kierownictwu.

Rozdział V

Procedury końcowe

  1. Standardy podlegają aktualizacji w miarę konieczności.
    1. Pracownicy w ramach swoich kompetencji współpracują z wyspecjalizowanymi instytucjami i udzielają im niezbędnego wsparcia oraz informacji uzyskanych od małoletnich, którzy są ofiarami przemocy.
    1. Pracownicy nie podejmują samodzielnie działań bez konsultacji z przełożonymi.
    1. Zawiadomienie odpowiedniej instytucji o podejrzeniach przemocy nie może narażać pracowników, ani stowarzyszenia na żadne konsekwencje ze strony osób trzecich.
      W przypadku zagrożenia ze strony osób należy niezwłocznie zawiadomić Policję.
    1. Klub działa wyłącznie w ramach swoich kompetencji i nie podejmuje samodzielnie działań formalnych innych, niż zawiadomienie odpowiedniej instytucji i podjęcie z nią współpracy, której ramy określi zawiadomiona instytucja.

Standardy ochrony małoletnich uchwalono na spotkaniu Zarządu Klubu – uchwała Zarządu Klubu 2/8/2024 w dniu 12 sierpnia 2024 i wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.